Σεμινάρια / Άρθρα

Τι είναι η Λογοθεραπεία;

H Λογοθεραπεία (ή Λογοπαθολογία) είναι η επιστήμη η οποία ασχολείται με την πρόληψη, την αξιολόγηση , τη διάγνωση ,τη θεραπεία και την επιστημονική μελέτη των διαταραχών της ανθρώπινης επικοινωνίας σε παιδιά και ενήλικες.

Ο σημαντικός ρόλος που έχουν οι λογοθεραπευτές αφορά τους παρακάτω τομείς

• Tην πρόληψη και διάγνωση των προβλημάτων επικοινωνίας

• Την αξιολόγηση προβλημάτων ομιλίας και λόγου

• Tην θεραπευτική παρέμβαση

• Την επιστημονική έρευνα για περαιτέρω βελτίωση τεχνικών διάγνωσης & θεραπείας.

Τι είναι η Αξιολόγηση;

H αξιολόγηση είναι η διαδικασία εκείνη που λαμβάνει υπόψη της τα χαρακτηριστικά, τις ικανότητες του ατόμου και τις παρούσες ανάγκες του. Μας επιτρέπει να καθορίσουμε εάν υπάρχει κάποια δυσκολία στην επικοινωνία και, εάν ναι, τη φύση και το μέγεθος της αλλά και τις επιπτώσεις στη ζωή του ατόμου. Επιπλέον, μας βοηθά να συγκεντρώσουμε αρκετές πληροφορίες για να θέσουμε τους κατάλληλους στόχους ,να αποφασίσουμε για τις θεραπευτικές διαδικασίες και για το χρονοδιάγραμμα της θεραπείας. Η διαδικασία αξιολόγησης ποικίλει ανάλογα με τη φύση του προβλήματος , τον πελάτη και το Λογοθεραπευτή.

Oι Λογοθεραπευτές παρέχουν εξειδικευμένες κλινικές υπηρεσίες όπως είναι η αξιολόγηση σε άτομα με τις ακόλουθες διαταραχές:

• Ειδική γλωσσική διαταραχή

• Αναπτυξιακές γλωσσικές διαταραχές

• Καθυστέρηση της ανάπτυξης της ομιλίας και του λόγου

• Μαθησιακές διαταραχές

• Αρθρωτικές διαταραχές

• Διαταραχές φωνής, ομιλίας, λόγου λόγω βαρηκοϊας και ακουστικής επεξεργασίας κατόπιν κοχλιακής εμφύτευσης

• Κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες

• Διαταραχές κατάποσης (Δυσφαγία)

• Εγκεφαλικά επεισόδια-αφασίες

• Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις

• Νοητική καθυστέρηση

• Αυτισμός

• Tongue thrust (Εξώθηση γλώσσας)

• Διαταραχή της ροής της ομιλίας (Τραυλισμός)

• Νευρολογικές διαταραχές και σύνδρομα

Πότε ένα παιδί χρειάζεται λογοθεραπεία ;

Οι γλωσσικές ικανότητες και οι ικανότητες ομιλίας ενός παιδιού είναι διαφορετικές ανάλογα με την ηλικία του. Όσο το παιδί αναπτύσσεται και μεγαλώνει, οι γλωσσικες ικανότητες και οι ικανότητες ομιλίας του θα πρέπει να εξελίσσονται και η επικοινωνία του να βελτιώνεται. Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις όπου είτε η γλώσσα είτε η ομιλία ενός παιδιού ή και οι δυο αυτές ικανότητες παρουσιάζουν μια βραδύτερη εξέλιξη . Η ηλικία που μπορεί αυτή η καθυστέρηση στην ανάπτυξη της γλώσσας ή/και της ομιλίας να εμφανιστεί, μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τη φύση της δυσκολίας και το δυναμικό του παιδιού. Για παράδειγμα, κάποια παιδιά καθυστερούν στην ανάπτυξη της γλωσσικής έκφρασης . Ένα παιδί μικρής ηλικίας, των 2 ετών, μπορεί να έχει καλή κατανόηση αλλά η έκφραση του να είναι περιορισμένη. Επομένως για μικρά παιδιά (κάτω την ηλικία των τριών) τα οποία εμφανίζουν καθυστέρηση στη ανάπτυξη τους λόγου τους είναι κάποιες φορές δύσκολο να καθοριστεί εάν αυτές είναι φυσιολογικές διαδικασίες ή εάν αποτελούν χαρακτηριστικά διαταραχής του λόγου. Παρακάτω αναφέρονται ορισμένα γενικά χαρακτηριστiκά τα οποία μπορεί να παρατηρηθούν σε παιδιά με προβλήματα λόγου και ομιλίας

Ένα παιδί με προβλήματα λόγου μπορεί να δυσκολεύεται:

• Να καταλαβαίνει αυτά που του λέτε
• Βάζει λέξεις μαζί
• Να βρεί τις κατάλληλες λέξεις που χρειάζεται για να εκφραστεί
• Να συντάξει σωστά τις προτάσεις
• Να πάρει μέρος σε μια συζήτηση
• Να εκφραστεί με ευκολία

Ένα παιδί με πρόβλημα ομιλίας μπορεί:

• Να μπερδεύει τους ήχους σε μια λέξη
• Να παραλείπει ήχους /συλλάβές από τις λέξεις
• Να αδυνατεί να μιμηθεί συγκεκριμένους ήχους ή ομάδες ήχων

Επιπλέον, αναφέρονται κάποιες βασικές δεξιότητες που ένα παιδί θα πρεπει να έχει κατακτήσει σε ανάλογη ηλικία.

Έως 12 μηνών

• Καταλαβαίνει το όχι και το ναι
• Καταλαβαίνει και αποκρίνεται στο όνομα του
• Ακούει και μιμείται τους περισσότερους ήχους
• Αναγνωρίζει λέξεις από γνώριμα αντικείμενα
• Ακούει όταν του μιλάνε
• Χρησιμοποιεί ήχους ομιλίας περισσότερο από το να κλαίει για να προσελκύσει την προσοχή
• Παράγει μια ή περισσότερες λέξεις
• Καταλαβαίνει τις απλές εντολές

Έως 2 χρονών

• Αναγνωρίζει 5 μέρη του σώματος
• Ακολουθεί εντολές που έχουν δύο μέρη
• Απολαμβάνει να ακούει ιστορίες
• Αρχίζει να χρησιμοποιεί προσωπικές αντωνυμίες (εγώ,εσύ)
• Καταλαβαίνει από 300 ή περισσότερες λέξεις
• Απαντά στην ερώτηση τι είναι αυτό
• Κατονομάζει μερικά οικεία αντικείμενα
• Είναι περίπου καταληπτό 25-50%στους ξένους

Έως 3 ετών

• Κατονομάζει αντικείμενα καθημερινά
• Ακολουθεί απλές εντολές και απαντάει στις απλές ερωτήσεις
• Παράγει διαφόρων μορφών ερωτήσεις
• Καταλαβαίνει το γιατί, ποιος, ποιού και πόσα είναι
• Χρησιμοποιεί σωστά τα φωνήεντα
• Χρησιμοποιεί φράσεις με 3-4 λέξεις
• Καταλαβαίνει την έννοια του ένα και του όλα
• Προσδιορίζει διάφορα μέρη του σώματος

Έως 4 ετών

• Αναγνωρίζει 1-3 χρώματςα
• Καταλαβαίνει τις έννοιες του χώρου
• Μετράει μέχρι το 10
• Χρησιμοποιεί προτάσεις με 4-8 λέξεις
• Ακούει απλές σύντομες ιστορίες
• Παράγει σύμφωνα με ακρίβεια 90%
• Μιλά για την εμπειρία του στο σχολείο

Μετά το πέρας της προσχολικής ηλικίας δηλαδή έπειτα από τα 5 έτη, ένα παιδί θα πρέπει να μπορεί να επικοινωνεί με επιτυχία με το περιβάλλον του (οικογένεια, σχολείο, κοινωνικό περιβάλλον) χρησιμοποιώντας τόσο λεκτική όσο και μη λεκτική επικοινωνία. Πρέπει να σημειωθεί ότι η ομιλία αλλά κυρίως η γλώσσα συνεχίζουν να εξελισσονται και κατά τη διάρκεια της σχολικής ηλικίας, ωστόσο ένα καλό επίπεδο στις δεξιότητες της ομιλίας και της γλώσσας όταν το παιδί ξεκινά τη σχολική του πορεία αποτελεί ισχυρό όπλο για μια επιτυχημένη μαθησιακή πορεία.

Αλεξάνδρα Βαγγελάτου (Λογοθεραπεύτρια, ειδικός παιδαγωγός)